ယုံၾကည္မႈဟူသည္ လူမ်ိဳးတုိင္း၊ ဘာသာတုိင္းတြင္ ရွိ၏။ ယုံၾကည္မႈကြဲျပားျခင္းသာျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဘာသာ၌ ရတနာသုံးပါး၊ ကံ၊ ကံ၏အက်ိဳးကုိ ယုံၾကည္သကဲ့သုိ႔ အျခားဘာသာမ်ားတြင္လည္း သူ႕ယုံၾကည္မႈႏွင့္သူ ရွိမည္မွာ အမွန္ပင္ျဖစ္၏။ ယုံၾကည္မႈဟူေသာစကားသည္ “သဒၶါ”ဟူေသာ ပါဠိစကားျဖစ္၏။ “သဒၶါ=ရတနာသုံးပါး၊ ကံ၊ ကံ၏အက်ိဳးကုိ သက္၀င္ယုံၾကည္ျခင္း”ဟူ၍ျဖစ္၏။ ဤေနရာ၍ သီဟုိဠ္ႏုိင္ငံသားမ်ား၏ ဗုဒၶဘာသာအေပၚ ယုံၾကည္ေလးစားပုံ၊ ၾကည္ညိဳသဒၶါပြားပုံႏွင့္ပတ္သက္၍ ၾကည္ႏူးစရာ ျမင္ကြင္းတစ္ခုကို တင္ျပခ်င္ပါသည္။ သီဟုိဠ္ႏုိင္ငံတြင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား အဓိက အေလးအျမတ္ထားရာ၊ တန္ဖုိးထားရာ ေနရာဌာန ႏွစ္ခုရွိ၏။ ထုိေနရာမ်ားကုိ အသက္ထက္မက တန္ဖုိးထားၾက၏၊ အေလးအျမတ္ထားၾက၏။ ထုိေနရာမ်ားသည္ကား-
၁။ သိရီမဟာေဗာဓိပင္ႏွင့္
၂။ ဗုဒၶစြယ္ေတာ္ျမတ္တုိ႔ျဖစ္၏။
သိရီမဟာေဗာဓိပင္သည္ သီဟုိဠ္ႏုိင္ငံ၊ အႏုရာဓပူရၿမိဳ႕ေပၚတြင္ တည္ရွိၿပီး၊ ဗုဒၶစြယ္ေတာ္ျမတ္သည္ကား ကႏၵီၿမိဳ႕ေပၚတြင္ တည္ရွိပါသည္။ ဤေနရာ၌ ဗုဒၶစြယ္ေတာ္ျမတ္ကုိ သီဟုိဠ္ႏုိင္သားမ်ား အေလးထားပုံ၊ ၾကည္ညိဳေလးစားပုံႏွင့္ အားထားကုိးကြယ္ပုံမ်ားကုိ ေဖာ္ျပခ်င္ပါသည္။
ဗုဒၶစြယ္ေတာ္ျမတ္ကုိ လာေရာက္ဖူးေမွ်ာ္ၾကည္ညိဳၾကေသာ သူတုိ႔သည္ကား ေန႔စဥ္ေန႔တုိင္းအမ်ားအျပားပင္ျဖစ္၏။ ႏုိင္ငံသားမ်ားသာမက ႏုိင္ငံျခားမ်ားလည္း လာေရာက္လည္ပတ္ ဖူးေမွ်ာ္ၾက၏။ ထုိစြယ္ေတာ္ျမတ္ကုိ ေန႔စဥ္ေန႔တုိင္း မနက္ဆြမ္းကပ္ခ်ိန္၊ ေန႔လည္ဆြမ္းကပ္ခ်ိန္ႏွင့္ ညေနဗုဒၶပူဇာအခ်ိန္တုိ႔၌ ဖူးေမွ်ာ္ခြင့္ရၾက၏။ စြယ္ေတာ္ျမတ္ကုိ ဖူးေမွ်ာ္ရန္သြားေသာပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ ထုိအခ်ိန္မ်ားကုိ သိထားရန္ လုိအပ္၏။ ထုိသုိ႔ တစ္ေန႔ သုံၾကိမ္သာ ဖူးေမွ်ာ္ခြင့္ရျခင္းသည္ ဗုဒၶစြယ္ေတာ္ျမတ္ကုိ ျမင္ခြင့္ရသည္မဟုတ္ေပ၊ ဗုဒၶစြယ္ေတာ္ျမတ္ ကိန္း၀ပ္စံပါယ္ေသာ ဂ်ဳတ္ကုိသာ ဖူးေမွ်ာ္ခြင့္ရၾက၏။ သုိ႔ေသာ္လည္း ေန႔စဥ္ေန႔တုိင္းပင္ ဖူးေမွ်ာ္ၾကည္ညိဳရန္ေရာက္လာၾကေသာ ပရိသတ္မ်ားသည္ကား စည္ကားသုိက္ၿမိဳက္လ်က္ရွိ၏။ ေန႔စဥ္ေန႔တုိင္းပင္ ပူေဇာ္သံမ်ား၊ ရြတ္ဖတ္သရဇၥ်ာယ္သံမ်ားႏွင့္ ၾကည္ႏူးစရာျမင္ကြင္းကေလးပင္ျဖစ္၏။ ဗုဒၶစြယ္ေတာ္ျမတ္ကုိ ဖူးေမွ်ာ္ရန္ တစ္ခါတစ္ေလ ေရာက္ရွိလာေသာ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ားအဖုိ႔ ထုိပရိသတ္မ်ားကုိၾကည့္ကာ ၾကည္ႏူး၍ပင္မဆုံးႏုိင္ေပ။ ၾကည္ႏူးစရာ၊ မေမ့ႏုိင္စရာ ပန္းခ်ီးကား တစ္ခ်ပ္ကဲ့သုိ႔ပင္ျဖစ္၏။ သီဟုိဠ္ႏုိင္ငံသားမ်ား၏ ဗုဒၶဘာသာအေပၚ သက္၀င္ယုံၾကည္ပုံ၊ ၾကည္ညိဳေလးစားပုံႏွင့္ အထြဋ္အျမတ္ထားပုံတုိ႔မွာ အတုယူစရာပင္ျဖစ္၏။ ဘုရားဖူးမ်ားေရာက္လာေသာအခါ ၾကာပန္းကေလးကုိ လက္မွာကုိင္ကာ ၀တ္ျဖဴစင္ၾကယ္၀တ္လ်က္ ရုိရုိေသေသ လာေရာက္ဖူးေမွ်ာ္ၾက၏။ ရုတ္တရက္ ျမင္လုိက္ရသူ အဖုိ႔မွာကား ရင္သပ္ရႈေမာဖြယ္ရာ ျမင္ကြင္းပင္ျဖစ္ေလ၏။ ဤသည္ကား ေန႔စဥ္ေန႔တုိင္း ရွိေနေသာ အျဖစ္အပ်က္ တစ္ခုျဖစ္၏။
တစ္ေန႔သ၌ စာေရးသူသည္ ကႏၵီၿမိဳ႕သုိ႔ေရာက္ရွိ၍ ဗုဒၶစြယ္ေတာ္ျမတ္ကုိ ဖူးေမွ်ာ္ရန္ သြားေရာက္ခဲ့၏။ စြယ္ေတာ္တည္ရွိရာေနရာသုိ႔ မေရာက္ခင္ ၂-ကီလိုမီတာ အကြာအေ၀းမွစ၍ လူအမ်ား စီးတန္းေရြ႕လွ်ားေနၾက၏။ အေ၀းမွျမင္လုိက္ရေသာ စာေရးသူအဖုိ႔ ပန္းမ်ားကုိ ႀကိဳးႏွင့္သီကုံးထားသလားဟူ၍ပင္ ေအာက္ေမ့ရ၏။ အ၀တ္ျဖဴစင္ၾကယ္ႏွင့္လူမ်ား ၂-ကီလုိမီတာ အကြာအေ၀းမွ စြယ္ေတာ္ဘက္ဆီသုိ႔ တေရြ႕ေရြ႕ ေရြ႕ရွားေနၾက၏။ အနည္းငယ္ အနည္းငယ္သာ ေရြ႕ရွား၏။ စာေရးသူလည္း စိတ္၀င္စားသည္ျဖစ္၍ ေမးၾကည့္ေသာအခါ “ဗုဒၶစြယ္ေတာ္ျမတ္ဖြင့္ပြဲ”ဟု သိလုိက္ရ၏။ “စြယ္ေတာ္ျမတ္ဖြင့္ပြဲ” ၾကားသိလုိက္ရေသာအခါ စာေရးသူသည္ပင္ ပီတိ၊ ေသာမနႆျဖာေ၀ကာ “၀မ္းသာပီတိ ဂြမ္းဆီထိ”ဆုိသကဲ့သုိ႔ အလြန္စိတ္ၾကည္ႏူးသြား၏။ ပရိသတ္မ်ားကုိ ၾကည့္၍ စိတ္ၾကည္ႏူးရသည္က တစ္မ်ိဳး၊ စြယ္ေတာ္ျမတ္ဖြင့္ပြဲဟု ၾကားသိလုိက္ရသည္က တစ္ဖုံႏွင့္ “ကႏီၵၿမိဳ႕သုိ႔လာရျခင္း နပ္ေလစြ”ဟုပင္ ပါးစပ္မွ မေအာ္မိရုံတမယ္ အားရ၀မ္းသာျဖစ္မိ၏။ စာေရးသူၾကားဖူးသည္မွာ ဗုဒၶစြယ္ေတာ္ျမတ္ကုိ ငါးႏွင့္တစ္ႀကိမ္ သုိ႔မဟုတ္ မုိးေခါင္ေရရွားလွ်င္ စြယ္ေတာ္ျမတ္ကုိ ဖြင့္သည္ဟုၾကားဖူး၏။
ဗုဒၶစြယ္ေတာ္ျမတ္ကုိ ဖူးေမွ်ာ္ရန္ေရာက္ရွိလာေသာ ပရိသတ္တုိ႔သည္ အလွဴႀကီးေပးလွဴ၍ စည္းကားသုိက္ၿမိဳက္သည့္အလား စည္းကား၍ပင္ ေနေလ၏။ “ေျပာမယုံ ၾကံဳဖူးမွသိ”ဆုိသကဲ့သုိ႔ စကားလုံးျဖင့္ တင္စားေသာ္လည္း ျပည့္စုံမည္မထင္ေပ၊ ကုိယ္တုိင္ႀကံဳဖူးမွ စာေရးသူလည္း တကယ္အားရေက်နပ္မိသည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ ပရိသတ္မ်ား ၾကာရွည္စြာတန္းစီ ရပ္တန္႔၍ ေရြ႕လွ်ားေနရေသာ္လည္း သူတုိ႔သည္ မညီညဴေပ၊ ၾကည္ႏူးမႈ မ်က္ႏွာရိပ္ကေလးမ်ားႏွင့္သာ ျဖစ္ေနၾက၏။ စြယ္ေတာ္တုိက္အနီးသုိ႔ ေရာက္လာေလ ပရိသတ္မ်ားပုိ၍ မ်ားလာေလ၊ ထူထပ္လာေလျဖစ္၏။ လာေရာက္ဖူးေမွ်ာ္ၾကေသာ ပရိသတ္မ်ားေသာေၾကာင့္ စြယ္ေတာ္တုိက္ အ၀င္ဂိတ္ကုိပင္ ေလးဂိတ္ခြဲထားရ၏။ ထုိေလးဂိတ္လုံးပင္ ဘုရားဖူးဧည့္သည္မ်ား ျပည့္က်ပ္ေန၏။ ပရိသတ္ထဲမွ လူတစ္ေယာက္ကုိ ေမးၾကည့္ေသာအခါ “သူတုိ႔သည္ မနက္(၄)နာရီကတည္းက စြယ္ေတာ္ျမတ္ဖူးရန္ ေစာင့္ေနေၾကာင္း၊ ပရိသတ္မ်ားေသာေၾကာင့္ အေစာကတည္းက ေနရာယူထားရေၾကာင္းစသည္ျဖင့္”ေျပာျပ၏။ ထုိသူသည္ပင္ အခုမွ စြယ္ေတာ္တုိက္ ၀င္းျခံအျပင္ဘက္သာရွိေသး၏။ ရပ္ေ၀းရပ္နီးမွ ေရာက္လာၾကေသာ သူတုိ႔သည္ကား ညအိပ္ေစာင့္၍ တန္းစီစနစ္ျဖင့္ ဖူးေမွ်ာ္ၾကရ၏။ စြယ္ေတာ္တုိက္အနီးပတ္၀န္းက်င္တြင္ကား ဘုရားဖူးပရိသတ္၊ လူထုပရိသတ္မ်ားျဖင့္ စည္းကား၍ ေန၏။ ဤျမင္ကြင္းကုိ ၾကည့္၍ စာေရးသူသည္ပင္ အလြန္စိတ္ၾကည္ႏူးမိ၏။
စြယ္ေတာ္တုိက္သုိ႔ေရာက္ေသာအခါ အေစာင့္အၾကပ္အမ်ားအျပား ခ်ထား၏။ အႏၲရာယ္တစ္စုံတစ္ရာ က်ေရာက္မည္ စုိးရိမ္၍ထင္၏။ ဗုဒၶစြယ္ေတာ္ျမတ္ကုိ ဖူးေမွ်ာ္ရန္အတြက္ ရဟန္းသံဃာမ်ားႏွင့္ႏုိင္ငံျခားသားမ်ား၊ အထူးဧည့္သည္ေတာ္မ်ားက ႏုိင္ငံသားမ်ားထက္ ပုိ၍အခြင့္အေရးရ၏။ ႏုိင္ငံသားျပည္သူလူထုမ်ားသည္ စြယ္ေတာ္တုိက္ ၀င္းျခံအတြင္းသုိ႔ ေရာက္ရန္အတြက္ ၂-ဖာလုံအကြာအေ၀းမွ တန္းစီေစာင့္ဆုိင္း၍ တေရြ႕ေရြ႕လာၾကရ၏။ ရဟန္းသံဃားမ်ားႏွင့္ႏုိင္ငံျခားသားမ်ား၊ အထူးဧည့္သည္မ်ားသည္ကား တန္းစီစရာမလုိဘဲ ၀င္းျခံအတြင္းသုိ႔ ၀င္ခြင့္ရ၏။ စြယ္ေတာ္တုိက္၀င္းျခံအတြင္းသုိ႔ ၀င္၍ၾကည့္လုိက္ေသာအခါ ေလးဘက္ေလးတန္ေသာ ဂိတ္ေပါက္မ်ားမွ တန္းစီ၍ ေရြ႕ရွားလာေနေသာ ဘုရားဖူးဧည့္သည္မ်ားသည္ကား ပန္းမ်ားကုိ သီကုံးထားသည့္ႏွယ္ ၾကည္ႏူးစရာျမင္ကြင္းပင္ျဖစ္၏။ စာေရးသူတုိ႔သည္ပင္ စြယ္ေတာ္တုိက္အထဲသုိ႔ ေရာက္ေသာအခါ တန္းစီၾကရ၏။ ပရိသတ္မ်ားသည့္အတြက္ တေျဖးေျဖး၊ တေရြ႕ေရြ႕သာ ေရႊ႕ၾကရ၏။ အခ်ိန္အတန္ၾကာ တန္းစီေရြ႕ရွားၿပီးေနာက္ ဗုဒၶစြယ္ေတာ္ျမတ္ကုိ ပထမဦးဆုံး ဖူးေမွ်ာ္ၾကည္ညိဳခြင့္ရလုိက္ရ၏။ ဤသည္ကား တစ္သက္တစ္ကုိယ္ တစ္ခါမွ မၾကံဳခဲ့ဖူးေသာ ဒုလႅဘတစ္ပါးပင္ျဖစ္၏။ ႏႈတ္ျဖင့္မေျပာျပႏုိင္၊ စာျဖင့္မေရးဖြဲ႕ႏုိင္ေသာ ခံစားမႈမ်ိဳးကုိ ခံစားလုိက္ရ၏။ စာေရးသူသည္ပင္ ဤမွ်တန္ဖုိးထား၊ ၾကည္ႏူးမႈျဖစ္ခဲ့လွ်င္ ႏုိင္ငံသားမ်ားျဖစ္ေသာ သီဟုိဠ္သူ၊ သီဟုိဠ္သားမ်ားသည္ကား ဆုိဖြယ္ရာမရွိေတာ့ေခ်။ အတုိင္းအထက္အလြန္သာ ရွိမည္သာျဖစ္၏။
အခ်ဳပ္အားျဖင့္ သီဟုိဠ္ႏုိင္ငံသားမ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာကုိ အတုိင္းအထက္အလြန္သက္၀င္ ယုံၾကည္ေၾကာင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ အထက္ပါေဖာ္ျပခဲ့ေသာ ျမင္ကြင္းသည္ စာေရးသူအဖုိ႔ မေမ့ႏုိင္ေသာ၊ ၾကည္ႏူးဖြယ္ေကာင္းေသာ ပန္းခ်ီးကားတစ္ခ်ပ္ဟု ဆုိလွ်င္ မွားမည္မထင္ေပ။ ေလးဘက္ေလးတန္မွ မ်ားျပားလွစြာေသာ လူထုပရိသတ္ႀကီး ယေန႔တုိင္ေအာင္ မ်က္စိထဲမွ ေပ်ာက္ပ်က္မသြားေသးေခ်။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ သူေတာ္ေကာင္းတုိ႔အေနျဖင့္ အားက်အတုယူႏုိင္ရန္ ၾကည္ႏူးစရာျမင္ကြင္းျဖစ္ေသာ မ်က္ျမင္ပန္းခ်ီးကားတစ္ခ်ပ္ကုိ တင္ျပလုိက္ရပါသည္။
ဗုဒၶစြယ္ေတာ္ျမတ္ဖြင့္ခဲ့စဥ္က
ဘုရားဖူးပရိသတ္မ်ား၏ ၾကည္ႏူးစရာျမင္ကြင္း
ဓာတ္ပုံမ်ား
သားေရႊ
